Dbanie o cmentarze to jednocześnie pielęgnowanie pamięci o poprzednich pokoleniach. W przypadku żydowskich nekropolii, które zostały zniszczone w czasach drugiej wojny światowej, tę troskę trzeba okazywać nieco inaczej – ale jednocześnie jest ona w takich okolicznościach tym bardziej potrzebna.

Jutro (8 lipca), przy ulicy Młynarskiej w Janowcu, spotka się duże grono gości – na czele z Generalnym Konserwatorem Zabytków. Zjawią się tu przedstawiciele rządowych i regionalnych instytucji, które zajmują się dbaniem o kulturę i pamięć o historii, a także pielęgnowaniem miejsc pochówku. Punktualnie w południe rozpocznie się tam ceremonia uroczystej prezentacji oznakowania cmentarza żydowskiego w Janowcu.

W przywrócenie pamięci o tym miejscu i szacunku dla zaniedbanego terenu, bardzo zaangażowała się lokalna społeczność, a koordynacją działań zajęło się Towarzystwo Przyjaciół Janowca. Od wielu miesięcy przy ulicy Młynarskiej trwały gruntowne prace porządkowe – konieczne było usunięcie śmieci, ale też roślin które przez lata bardzo się rozkrzewiły. Pojawiły się także granitowe głazy, które pełnią funkcję ogrodzenia od strony ulicy.

Teraz zielony teren jest już miły dla oka – a uwagę przyciąga tu przede wszystkim duży, stalowy monument. To właśnie “bohater” jutrzejszego wydarzenia – symbol, który wyraźnie informuje o tym, że teren przy ulicy Młynarskiej jest miejscem pochówku. Został tu ustawiony dzięki finansowej pomocy warszawskiego Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny. Umieszczono na nim fragment jednego z nielicznych nagrobków, jakie ocalały ze zniszczeń wojennych.

Janowiecki cmentarz żydowski to kolejna polska nekropolia, która zostanie oficjalnie upamiętniona w ramach programu prowadzonego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa i realizowanego przy finansowym wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Poświadcza to ufundowana, mosiężna tablica, która również zostanie jutro odsłonięta.

Efekty projektu, jaki trwa w całym kraju już od 2018 roku, zostaną zaprezentowane na wystawie, jaka również jutro zagości w Galerii w Bramie, na janowieckim zamku. Do obejrzenia będą tu fotografie z dotychczas oznakowanych cmentarzy żydowskich, położonych na terenie Polski.

Źródło informacji i zdjęcia: MNKD